Beste Lezer,
u zit natuurlijk allen al meer dan een maand in spanning te wachten op het beloofde deel 2 van mijn “Waar blijft die recessie” ?
Sommige onder u misschien wel zachtjes monkelend en grijnslachend : “ha, ben eens benieuwd hoe Arne nu zijn deel 2 gaat schrijven, nu de markten net in elkaar gestuikt zijn”.
Wel, uw leedvermakende nieuwsgierigheid wordt nog even op de proef gesteld.
Het normale programma wordt immers onderbroken door dit kort Corona-bericht :
***
Eén ding is consistent in de vele headlines en nieuwsberichten over het corona-virus en zijn effect op de economie en de beurs : no one knows.
Ik dus ook niet.
Maar er zijn wel een aantal gezond-verstand punten te maken, zoals deze :
– wat de beurs onderuit haalt is niet het virus als dusdanig, en ook niet de inschatting van het effect van dat virus op de economie, maar wel de onzekerheid. Financiële markten gruwelen van onzekerheid. In de beurswereld heet dat visibility. Men wil “zicht” op wat de toekomst gaat brengen. Als men dat niet heeft verkiest men overboord te springen. Fear of the unknown;
– dat is daarom niet minder relevant. Vrees voor de toekomst, zelfs eventueel overdreven vrees, kan volstaan om die toekomst ook effectief te hypotheceren. Onze systemen zijn zelf-versterkend of zoals George Soros het noemt, reflexief. Optimisme creëert goede economie die op zijn beurt optimisme creëert. En omgekeerd;
– bovendien is er ook wel degelijk een effect. Het is duidelijk dat het stilliggen van de vele fabrieken in China een massief effect gaat hebben op de aanvoerlijnen (supply chains) van vele internationale ondernemingen, ook dus in West-Europa en de VS. Een effect dat we trouwens vandaag enkel nog maar kunnen bevroeden, en dus nog niet écht gezien hebben, omdat vele bedrijven nog wel even voort kunnen met bestaande voorraden en alternatieven. De zgn. “buffers”. Maar op een gegeven moment, it will hit;
– als het dan effectief hit, krijgen we wat economen een omgekeerde aanbodschok noemen. Een vraagschok is wanneer de vraag voor producten stilvalt. Dat doet prijzen dalen. Een (normale) aanbodschok is wanneer er overaanbod is ten opzichte van de vraag. Dat doet prijzen ook dalen. Een omgekeerde aanbodschok is wanneer het aanbod stilvalt. Mensen willen wel product kopen maar het is niet beschikbaar. Bijvoorbeeld omdat de aanvoerlijnen zijn stilgevallen. Dat doet prijzen stijgen;
– zo een omgekeerde aanbodschok, zegt een aantal slimme mensen, is een probleem dat onze standaard-redder-in-nood, de centrale bank, niet kan oplossen. Een centrale bank kan de rente verlagen of verhogen, om de vraag te stimuleren of te reduceren. Maar er is geen vraagprobleem. Er is (of er komt) een aanbodprobleem. Waardoor prijzen zouden kunnen stijgen. En dus ook de inflatie stijgt. Waardoor de centrale bank, reflexmatig, de rente zou willen verhogen, maar daarmee het probleem verhoogt in plaats van verhelpt, omdat het aanbodprobleem het begin van een recessie kan inluiden, die een rente-verhoging enkel zou versterken. Centrale banken dus between a rock and a hard place;
Dat zou dus het effect of korte termijn kunnen zijn : een recessie getriggerd door een omgekeerde aanbodschok. Op lange termijn zou het effect kunnen zijn dat de wereld-aanvoerlijnen massaal herlegd worden, weg van China, of minstens weg van enkel China. Iemand uit de Amerikaanse speelgoedsector, die geinterviewd werd op CNN, zei van Chinese speelgoedfabrieken, dat “they are first world factories, in a second world country, surrounded by third world conditions”. De fabrieken zelf zijn top-notch. First rate. Maar het land zelf is nog niet waar het zou moeten of kunnen zijn, en hun voedselveiligheid-cultuur is “positively third world”. Dat hypotheceert de betrouwbaarheid van Chinese aanvoerlijnen en zal, op langere termijn, westerse bedrijven aanzetten om hiervoor alternatieven en redundancy in te bouwen.
So, what are we to do ?
– Bilderberg en Kouterberg zijn fondsen voor de lange tot zeer lange termijn. Niet over zes maanden, niet over een jaar, en ook niet over twee of drie jaar;
– twee weken geleden, net voor de grote angst, stond de CAC-40 op 6.100 punten. Vandaag staat hij op 5.250 punten, dus een val van meer dan 800 punten op twee weken. True. Maar vorig jaar einde mei stond die ook op 5.200 punten. En vorig jaar in januari, 3 maanden geleden, op 4.700;
– en op 25 november 2011 (ok, dat is 8 jaar geleden), stond de index op 2.800 (!);
– just saying;
– buying on the dip is nog steeds de juiste insteek. Maar het zal niet langer beloond worden met de snelle roes uit het recente verleden. In het recente verleden kon je kopen bij een dipje, en drie dagen later had je al “winst”. Dat is nu waarschijnlijk niet meer waar. We hebben veel gekocht in deze dip en we gaan nog altijd “winst” hebben, maar niet langer op drie dagen;
– maar dat is enkel een timing-verschil, geen inhoudelijk verschil. De boot blijft op koers, de zeilen staan juist getrimd en de golfslag begint te wennen. All relax. We will get there;
Bullish on humanity.
***
That’s the news.
cheers !
Arne
